Tìm hiểu cảm biến CKP là gì? Cấu tạo, Nguyên lý, Cách đo cảm biến CKP

Cảm biến Ckp còn gọi là cảm biến vị trí cục khuỷu, là bộ phận quan trọng trong ô tô. Vậy cảm biến Ckp là gì? Cách kiểm tra cảm biến ckp như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay nhé!

Cảm biến ckp là gì?

Cảm biến Ckp là gì? Cảm biến Ckp còn được gọi là cảm biến trục khuỷu hoặc cảm biến vị trí trục khuỷu. Thiết bị có tên tiếng anh là Crank Shaft Position nên được viết tắt là CKP. Đây là chi tiết nhỏ nhưng có vai trò quan trọng trong việc vận hành động cơ xe hơi.

Cảm biến vị trí trục khuỷu

Cảm biến trục khuỷu có nhiệm vụ thu thập tín hiệu từ các bộ phận khác gửi về cho máy tính trung tâm ECU. Nhờ vậy, ECU sẽ tính toán được thời gian phun nhiên liệu, góc đánh lửa để xe hoạt động ổn định.

Xem thêm: Tìm hiểu cấu tạo, cách kiểm tra cảm biến lưu lượng khí nạp

Vị trí cảm biến trục khuỷu

Cảm biến ckp nằm trong hệ thống động cơ của ô tô. Với các thế hệ đời thấp dùng bộ chia điện, cảm biến trục khuỷu nằm trong DENCO. Còn với các thế hệ động cơ hiện đại sau này dùng hệ thống đánh lửa trực tiếp, thì ckp nằm ở đầu máy, đuôi bánh đà hoặc giữa lock ,máy.

Cấu tạo cảm biến vị trí trục khuỷu

Cảm biến Ckp trên ô tô gồm có 3 loại chính: cảm biến vị trí trục khuỷu loại từ, cảm biến vị trí trục khuỷu loại Hall, cảm biến vị trí trục khuỷu loại quang. Cấu tạo của mỗi loại cảm biến có điểm khác nhau.

• Cấu tạo cảm biến trục khuỷu loại từ gồm: cuộn cảm ứng, nam châm vĩnh cửu, một rotor với số răng tuỳ theo loại động cơ.
• Cảm biến vị trí trục khuỷu loại Hall gồm: 1 phần tử Hall ở đầu cảm biến, một IC và nam châm vĩnh cửu trong cảm biến.
• Cảm biến vị trí trục khuỷu loại Quang: nằm trong bộ chia điện.

Cấu tạo cảm biến trục khuỷu Hall

Nguyên lý làm việc cảm biến vị trí trục khuỷu

Nguyên lý làm việc của cảm biến ckp là gì? Nguyên lý hoạt động của cảm biến trục khuỷu khá đơn giản. Vì có nam châm vĩnh cửu tạo thành nên cảm biến ckp luôn có một từ trường ổn định. Khi trục khuỷu quay, chân thép cũng xoay trong từ trường tạo ra dao động. Nhờ vậy, tín hiệu dòng điện xoay chiều AC được hình thành.

Sơ đồ mạch điện cảm biến vị trí trục khuỷu

Tín hiệu này sẽ được gửi về ECU. Từ đó ECU sẽ xác định được tốc độ quay và vị trí của trục khuỷu. Đồng thời xác định chuẩn xác góc đánh lửa sớm và thời gian phun nhiên liệu. Giúp động cơ ô tô hoạt động ổn định và tiết kiệm nhiên liệu.

Xem thêm: Tìm hiểu về cảm biến khí gas: Nguyên lý hoạt động và ứng dụng

Dấu hiệu lỗi cảm biến Ckp

Dấu hiệu lỗi cảm biến ckp là gì? Cảm biến vị trí trục khuỷu là bộ phận quan trọng trong động cơ xe. Khi cảm biến này bị lỗi, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy thông qua các dấu hiệu bất thường của xe.

• Xe tăng tốc yếu, bị giật khi lên ga, bị hụt ga, khó nổ máy, chết máy giữa đường,… Xảy ra tình trạng này là do cảm biến ckp bị lỗi, tín hiệu truyền về ECU bị sai. Dẫn đến việc tính toán thời điểm đánh lửa, phun nhiên liệu không chính xác.
• Xe bị hao xăng. Cách giải thích trường hợp này cũng giống lỗi trên. Cảm biến trục khuỷu bị lỗi, ECU cho phun nhiên liệu không đúng về liều lượng. Khiến nhiên liệu bị lãng phí và nhanh hết.
• Xe bị bỏ máy, rung giật bất thường, có tiếng kêu lạ. Việc Ckp hỏng làm thời điểm đánh lửa của máy bị sai. Một số xi lanh sẽ không hoạt động, động cơ bị mất lửa và xe bị bỏ máy.
• Đèn Check Engine sáng: đèn check engine sáng thông báo khi bộ phận cảm biến trong động cơ gặp vấn đề.

Lỗi cảm biến Ckp khiến xe vận hành không ổn định

Ngoài các dấu hiệu, bạn cũng cần lưu ý đến một số nguyên nhân khiến Ckp gặp trục trặc. Thường gặp nhất là các lý do sau: Chỉnh sai khe hở từ trong cảm biến; bị đứt dây; dây tín hiệu chạm dương, chạm mát; lỏng giắc; gãy răng tạo tín hiệu do dùng tua vít vẩy; chết cảm biến,…

Cách kiểm tra cảm biến ckp

Sau khi biết cảm biến ckp là gì và cấu tạo, nguyên lý của nó, chúng ta sẽ tìm hiểu cách kiểm tra cảm biến này. Người ta thường dùng đồng hồ vạn năng để thực hiện cách đo cảm biến Ckp. Bạn nên chọn các thiết bị đến từ những thương hiệu uy tín như Hioki, Kyoritsu. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm như:  Hioki DT4254, Hioki DT4256, Kyoritsu 1009,… để thực hiện kiểm tra cảm biến ckp.

Cách kiểm tra cảm biến trục khuỷu loại từ

Bước 1: Chuyển đồng hồ về thang đo điện trở. Kiểm tra điện trở cuộn dây.

Bước 2: Kiểm tra khe hở đầu cảm biến tới vành tạo xung: 0,3mm-0,5mm (đối với loại nằm trong denco); 0.5mm-1,5mm loại cb bắt ở đầu Puly, hay đuôi bánh đà.

Bước 3: Đo xung tín hiệu đầu ra của cảm biến. So sánh kết quả nếu đúng như phần thông số kỹ thuật thì cảm biến ckp vẫn tốt.

Cách đo cảm biến ckp loại Hall và quang

Với hai loại này, bạn kiểm tra khi bật chìa khóa on: Chân dương có 12V, mát 0V, signal 5V. Sử dụng đồng hồ oscilloscope (hay còn gọi là máy hiện sóng) để đo chân Signal khi đề máy. Sau đó phân tích tín hiệu nhận được bằng phương pháp Engine Speed.

Cảm biến bị hỏng nếu động cơ khó khởi động, đồng hồ tua vòng trên bảng taplo không hiển thị. Và điện trở của hai chân lúc nguội cho kết quả đo là 900-1600 và 1200-1900 lúc nóng.